N-acetylocysteina (NAC) - "SUPERMAN" wśród przeciwutleniaczy

N-acetylocysteina jest przeciwutleniaczem o wielu pozytywnych skutkach dla naszego zdrowia. Pomaga chronić nasze płuca, mózg i serce. Zwalcza infekcje i stany zapalne. Zwiększa poziom glutationu, a tym samym chroni organizm przed stresem oksydacyjnym, który ma tendencję do wywoływania chorób przewlekłych. W dzisiejszym artykule przeczytasz o jej zaletach, dawkowaniu i możliwych skutkach ubocznych.

Co to jest cysteina i N-acetylocysteina (NAC)?

Cysteina jest jednym z pół-niezbędnych aminokwasów, nasz organizm może ją wytworzyć z innych aminokwasów (metioniny i seryny), ale musimy mieć ich wystarczająco dużo. Jeśli nasza dieta nie zawiera wystarczającej ilości tych aminokwasów, cysteina staje się dla nas niezbędna. Musimy albo przyjmować ją z pożywienia, albo suplementować w postaci N-acetylocysteiny. Przyjmowanie odpowiednich ilości cysteiny i NAC zapewnia nam szereg korzyści zdrowotnych, w tym produkcję glutationu - najsilniejszego przeciwutleniacza w naszym organizmie.

Czym jest glutation?

Glutation jest silnym przeciwutleniaczem występującym w naszym organizmie i składa się z trzech rodzajów cząsteczek znanych jako aminokwasy. Aminokwasy łączą się w różne wzory, tworząc wszystkie białka w organizmie. Jedną z jego wyjątkowych zalet jest to, że organizm może go wytwarzać w wątrobie, co nie ma miejsca w przypadku większości przeciwutleniaczy.

Glutation pełni wiele ważnych funkcji, w tymtworzenie DNA, budowanie bloków i białek komórek, wspieranie układu odpornościowego, rozkładanie niektórych wolnych rodników, pomaganie wątrobie i pęcherzykowi żółciowemu w radzeniu sobie z tłuszczami oraz wspomaganie procesu zwanego apoptozą lub śmiercią komórki (proces fizjologiczny, w którym komórka jest celowo zabijana, a następnie usuwana, aby nie uszkodzić otaczających komórek). Z kolei starzenie się, infekcje, złe odżywianie, nadmierny wysiłek fizyczny, alkohol i narażenie na toksyny mogą powodować obniżenie poziomu glutationu. Oprócz powyższego, glutation odgrywa również istotną rolę w męskiej płodności, utrzymując odpowiedni poziom magnezu i może pomóc w promowaniu zdrowszego poziomu homocysteiny i ciśnienia krwi.

Główne działanie NAC

NAC działa jako prekursor glutationu. Wchłonięta NAC przemieszcza się do wątroby, gdzie jest przekształcana w cysteinę. Wątroba następnie wykorzystuje cysteinę do tworzenia glutationu. Glutation jest jednym z najważniejszych przeciwutleniaczy w naszym organizmie, pomagając neutralizować wolne rodniki, a tym samym chroniąc komórki przed uszkodzeniem. Oprócz tego NAC ma wiele innych zalet.

Wspiera układ odpornościowy

Układ odpornościowy jest pierwszą linią obrony przed wszelkimi wirusami i składa się z dużej liczby komórek, które stale chronią nasz organizm przed atakiem patogenów, w tym wirusów, toksyn i bakterii. Komórki układu odpornościowego potrzebują dużych ilości glutationu do optymalnego funkcjonowania. W układzie odpornościowym glutation jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który zapobiega uszkodzeniom komórek i optymalizuje zdrowie układu odpornościowego.

NAC jako środek wspomagający detoksykację

Jest niezbędnym składnikiem w procesie detoksykacji naszego organizmu i zapobiega skutkom ubocznym toksyn środowiskowych. Acetaminofen przyjmowany w dużych ilościach może poważnie uszkodzić wątrobę, a nawet spowodować jej niewydolność. N-acetylocysteina jest powszechnie stosowana w leczeniu niewydolności wątroby po przedawkowaniu acetaminofenu. W ten sam sposób NAC może również odwrócić niewydolność wątroby spowodowaną nadmiernym spożyciem alkoholu. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła N-acetylocysteinę do leczenia skutków ubocznych wątroby wynikających z przedawkowania leku przeciwzapalnego acetaminofenu. Ponadto jest ona stosowana do rozluźniania gęstego śluzu w płucach pacjentów z mukowiscydozą lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP).

Męska niepłodność

Badania wykazały, że problemy z płodnością u mężczyzn nasilają się, gdy w układzie rozrodczym występuje nadmierny stres oksydacyjny. Badanie z 2019 roku wykazało, że mężczyźni z problemami z płodnością, którzy przyjmowali NAC codziennie przez trzy miesiące, mieli lepsze funkcje nasienia, wyższą liczbę plemników, korzystniejszy poziom hormonów i obniżony poziom stresu oksydacyjnego. (1) Na podstawie tych badań wydaje się, że NAC jest silnym przeciwutleniaczem, który wspiera męską płodność.

Wspiera zdrowie serca

Wykazano, że NAC pomaga zapobiegać procesom utleniania cholesterolu LDL, które mogą prowadzić do zapalnego uszkodzenia naczyń krwionośnych. Jego inną zaletą jest to, że może obniżać poziom homocysteiny, zmniejszając w ten sposób ryzyko zablokowania tętnic.Wreszcie, NAC jest jedną z najskuteczniejszych metod obniżania poziomu lipoprotein we krwi.

Wspiera funkcjonowanie mózgu

NAC wykazano również w leczeniu ostrych stanów grypy i zapalenia płuc, szczególnie u osób starszych. NAC pomaga złagodzić objawy poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i rozluźnienie wyściółki dróg oddechowych, poprawiając w ten sposób ogólną czynność płuc. Badania sugerują, że NAC, wśród innych związków, może pomóc zmniejszyć stan zapalny płuc wywołany przez wirusy RNA i promować odpowiedź interferonu typu 1, poprawiając zdolność organizmu do wytwarzania przeciwciał przeciwko tym wirusom. Naukowcy doszli do wniosku, że związki te mogą faktycznie pomóc przynieść ulgę osobom zakażonym wirusami RNA, takimi jak grypa i koronawirus. (4), (5)

NAC pomaga również w zapobieganiu lub leczeniu następujących chorób, takich jak Choroba Alzheimera, choroba afektywna dwubiegunowa, zapalenie oskrzeli, zatrucie tlenkiem węgla, przewlekła choroba nerek, marskość wątroby, uzależnienie od kokainy, rak jelita grubego, zapalenie spojówek, mukowiscydoza, choroby serca, zapalenie wątroby, hipercholesterolemia (wysoki poziom cholesterolu), niepłodność, choroba Lou Gehriga, rak płuc, toczeń, zespół policystycznych jajników (PCOS), zespół stresu pourazowego (PTSD), infekcje górnych dróg oddechowych.

Dla kogo ważny jest NAC?

Poziom glutationu spada wraz z wiekiem, dlatego suplementacja NAC jest zalecana osobom starszym. Ponadto zaleca się ją również osobom o złej diecie, narażonym na nadmierny stres fizyczny, toksyny lub duże dawki alkoholu, a także osobom z przewlekłymi chorobami wątroby, takimi jak stłuszczenie.

Jak suplementować NAC?

W przypadku osób dorosłych bezpiecznie stosowano dawki do 1200 mg dziennie (zwykle przyjmowane w dawkach podzielonych). Suplementy zawierające pojedyncze aminokwasy, takie jak N-acetylocysteina, najlepiej przyjmować na czczo.Na wchłanianie aminokwasów mogą wpływać spożywane pokarmy, ale także inne aminokwasy.

Wysokie dawki NAC mogą powodować biegunkę, nudności, wymioty lub bóle brzucha. W takim przypadku należy natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską i przerwać stosowanie.

Dawkowanie

NAC jest niezbędna ze względu na szeroki zakres zastosowań. Sama suplementacja jest bezpieczna, a ponieważ infekcje i starzenie się mogą zmniejszyć poziom glutationu, suplementacja NAC jest korzystna dla organizmu.